1815-1948 අතර
දශක ගණනාවක් අප රට ඉංග්‍රීසි පාලනයට නතු වූ වකවානුවක් වන අතර රටේ මාර්ග පද්ධති
මෙන්ම විවිධ වූ නගර තම අවශ්‍යතා මත දියුණු කිරීම මෙම වකවානුව තුළ දැකිය හැකි විය.
සුපිරි අධිවේගී මාර්ග පිළිබඳ අප රට තුළ කතාබහ කිරීම ආරම්භ වූයේ 90 දශකයේ මුල්
භාගයේ සිටය. එදා මෙදා තුර නිදහස් ශ්‍රී ලංකාවක් තුළ එකල බිහි වූ මාර්ග සංස්කෘතිය
දිග්විජය කරමින් නව මංමාවත් මෙන්ම අධිවේගී මාර්ග ද මෙරට මාර්ග පද්ධතියට අලුතින්
එක්වීම විශේෂත්වයයි. රටක සංවර්ධන ක්‍රියාලියේදී යටිතල පහසුකම් සංවර්ධනය කිරීම අත්‍යවශ්‍ය
කටයුත්තකි. මෙහිදී මහාමාර්ග පද්ධතියට හිමි වන්නේ සුවිශේෂ වූ ස්ථානයකි. මක්නිසාද
යත් රට අභ්‍යන්තරයේ සිදුවන ප්‍රවාහන කටයුතු වලදී මාර්ග පද්ධතියට විශේෂ ස්ථානයක්
හිමිවන බැවිනි. මේ නිසා විවිධ වූ සංවර්ධන ව්‍යාපෘති ආරම්භ කිරීම සඳහා මෙන්ම
ගුණාත්මක හා කාර්යක්ෂම ප්‍රවාහන සේවාවක් පවත්වා ගෙන යාමට මහාමාර්ග සංවර්ධනය අත්‍යාවශ්‍ය
සාධකයකි.
රටක මානව කටයුතු
සියල්ලක්ම සිදු වන්නේ පරිවහනය මුල් කරගෙනය. මේ නිසා රටේ සංවර්ධනයත්, පරිවහනයත් අතර
ඇත්තේ දැඩි සමීප සබඳතාවයකි. මාගම්පුර වරාය, මත්තල ගුවන් තොටුපල, මාතර සිට ඉදිවන
දුම්රිය මාර්ගය වර්තමාන සවර්ධනයේ නව අත්දැකීම්ය. මේ අතරින් 2011 නොවැම්බර් 27 වන
දින ආරම්භ කරන ලද දක්ෂිණ අධිවේගී මාර්ගය මෙරට කැපී පෙනෙන සංවර්ධන කටයුත්තක් ලෙස
සඳහන් කල හැක. මෙය කිලෝමීටර 124.5 පමණ දිගින් යුක්ත වේ.
මෑතක් වන තුරුම ශ්‍රී
ලංකාවේ ක්‍රියාත්මක වූ අධිවේගී මාර්ග ලෙස දක්නට ලැබුනේ දක්ෂිණ අධිවේගී මාර්ගය, පිටත වටරවුම්
මාර්ගය හා කටුනායක අධිවේගී මාර්ගයන්ය. මෙම මාර්ග වල සම්පුර්ණ එකතුව කිලෝමීටර 170
කි. ඒ අනුව
·
කටුනායක
අධිවේගී මාර්ගය - පැලියගොඩ සිට කටුනායක, සීදුව
දක්වා
·
පිටත වටරවුම්
මාර්ගය - කඩවත සිට කොට්ටාව දක්වා
·
දක්ෂිණ අධිවීගි
මාර්ගය - කොට්ටාව සිට මාතර ගොඩගම දක්වා
කඩවත
සිට මාතර ගොඩගම දක්වා මාර්ගයද පසුකාලීනව දක්ෂිණ අධිවේගී මාර්ගය ලෙස හඳුන්වන ලදී.
ලංකාවේ මාර්ග පද්ධතියට පළමුවෙන්ම එකතු වන අධිවේගී මාර්ගය වන්නේ ද දක්ෂිණ අධිවේගී මාර්ගයයි.
මෙහි ඉදිකිරීම් කටයුතු කොටස් 4ක් යටතේ ආරම්භ කෙරුණු අතර එකී ව්‍යාපෘතිය සඳහා
ආසියානු සංවර්ධන බැංකුව, ජපන්
සහයෝගිතා අරමුදල හා චීන අපනයන බැංකුව මගින් ණය ආධාර ලබාගනු ලැබිය. මෙය පිවිසුම්
මාර්ග 11කින් සමන්විත වේ.
ශ්‍රී ලංකාව තුළ කොළඹ
වටා ඉදි කෙරෙමින් පවතින අධිවේගී මාර්ගය වන්නේ කොළඹ පිටත වටරවුම අධිවේගී මාර්ගයයි.
කිලෝමීටර 29ක් දිගැති මාර්ගය, කොළඹ-
මාතර අධිවේගී මාර්ගය , කොළඹ-කටුනායක අධිවේගී මාර්ගය හා අපේක්ෂිත කොළඹ-කුරුණෑගල
අධිවේගී මාර්ගය සමග සම්බන්ධ කර කොළඹ නගරය මග හරිමින්, වාහන තදබදයට
විසඳුමක් ලෙස දියත් කරන ලද්දකි. මෙය ශ්‍රී ලංකාව තුළ ඉදිවන වැය අධිකම මාර්ගය වන
අතර ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියන 57ක් මේ සඳහා වැයකොට තිබේ. මෙම ව්‍යාපෘතිය ජපානයේ ජාත්‍යන්තර
සහයෝගිතා ඒජන්සිය (JICA)
විසින් සිදු කරන්නකි. මාර්ගයේ ඉදිකිරීම් අදියර 3ක් යටතේ සිදු කරන අතර එහි පළමු
අදියර වන්නේ කොට්ටාව සිට කඩුවෙලට කිලෝමීටර 11ක දුර ප්‍රමාණයකින් යුත් මාර්ගයයි. එය
2014 මාර්තු මස 8 දින ජනතා අයිතියට පත් කෙරිණි. එහි දෙවන අදියර වන්නේ 2016 ජනවාරි
මස ආරම්භ කළ කඩවත සිට කෙරවලපිටිය දක්වා වූ කිලෝමීටර 9.2 සහ පළල මීටර 24.5 සහිත
මාර්ගයයි. ඒ අනුව දක්ෂිණ අධිවේගී මාර්ගය හා
කටුනායක අධිවේගී මාර්ගය යා කරන පිටත වටරවුම මාර්ගයේ 3 වන කොටස වන කඩවත සිට
කෙරවලපිටිය දක්වා වූ මාර්ගය 2019 නොවැම්බර් මස 07 වන දින පස්වරුවේ ගරු අග්‍රාමාත්‍ය
රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතාගේ ප්‍රධානත්වයෙන්
ජනතා අයිතියට පත් කරන ලදී. ඒ සඳහා මහාමාර්ග සංවර්ධන අමාත්‍ය කබීර් හෂීම්
මහතා, ප්‍රවාහන
හා සිවිල් ගුවන් සේවා අමාත්‍ය අර්ජුන රණතුංග මහතා, විදුලිබල , බලශක්ති හා ව්‍යාපාර අමාත්‍ය රවී
කරුණානායක මහතා ද සහභාගී විය. මෙම අධිවේගී මාර්ගය විවෘත කිරීමත් සමග කොළඹ කටුනායක
අධිවේගී මාර්ගය සහ දක්ෂිණ අධිවේගී මාර්ගය එක්වන සංධිස්ථානය බවට කෙරවලපිටිය සඳහන්
කල හැක. මෙලෙස රටම ආවරණය වන පරිදි නව වටරවුම් අධිවේගී මාර්ගයක් නිර්මාණය කිරීමට
හේතු වන්නේ ශ්‍රී ලංකාව ඉලිප්සාකාර
හැඩයක් සහිත රටක් වීමයි. එනිසාවෙන් වෙරළට සමාන්තරව කිලෝමීටර 40-50 පමණ දුරකින්
ඉදිකෙරෙන මෙම අධිවේගී මාර්ගයට පසු කලෙක නව අධිවේගී මාර්ගයන්ද සම්බන්ධ කළහැකි බව
අදහසයි.
මෙම අධිවේගී මාර්ගයන්
ඉදි කිරීමත් සමග ජනතාවට සිදුවන වාසි දැකගත හැක. එහිදී අවධානය යොමුවන ප්‍රධානතම
කරුණ වන්නේ කාලය ඉතිරි වීමයි. මීට පෙර කොළඹ සිට ගාල්ලට පැය තුනහමාරක ගමන අද වනවිට
පැයක කාලයකදී ගමන් කිරීමට හැකියාව ලැබී තිබේ. එමෙන්ම වාහන තදබදය මග හරිමින්, ප්‍රමාදවීම්
වළක්වා ගනිමින් ප්‍රවාහන කටයුතුහි යෙදීමට ජනතාවට හැකිවී තිබේ. පෞද්ගලික අංශයේ
ආයෝජනයට ද අධිවේගය හොඳ තෝතැන්නක් වී තිබේ.
දකුණේ සංචාරක කර්මාන්තයේ වර්ධනයට හා ගාලු වරායට අධිවේගය මගින් ලැබෙන්නේ දැඩි
පිටුබලයකි. මෙවැනි අධිවේගී මාර්ග පද්ධතියක් ඉදි කිරීමෙන් පසු මුළු රටම පාහේ එකට
බද්ධ වන නිසාවෙන් දැනට දුෂ්කර ලෙස හඳුන්වනු ලබන බොහෝ පළාත් ඉතා ඉක්මනින් දියුණු
වනවා නොඅනුමානයි. ව්‍යාපාරිකයින් තමන්ගේ කර්මාන්ත ශාලා හා ව්‍යාපාර මධ්‍යස්ථාන
රටපුරාම ඉදි කිරීමට දැනටමත් පෙළඹී ඇත. නව හෝටල් සංකීර්ණ සහ සංචාරක යටිතල පහසුකම්
ඉදි කිරීමට ද මේ හරහා පිටුබලයක් ලැබෙනු ඇත. ජාත්‍යනතර ආයෝජකයන්ට සහ සංචාරකයන්ට ශ්‍රී
ලංකාව වඩාත් ආකර්ෂණිය ස්ථානයක් බවට පත් කිරීමටද මෙම කාර්යක්ෂම ප්‍රවාහන ක්ෂේත්‍රය
ඉවහල් වී ඇත. දැනට පිඩාවට පත්ව ඇති ශ්‍රී ලංකාවේ ඉහළ, මධ්‍යම හා කුඩා පරිමාණ ඉදිකිරීම් කොන්ත්‍රාත්කරුවන්ට නව
ජීවයක් ද මේ හරහා උදා වී තිබේ.
අධිවේගී මාර්ග
සංවර්ධනයේදී එහි මුලික උපදේශන කටයුතු සඳහා ඇ.ඩො. මිලියන 200 වියදම් වී තිබේ. 2021
සිට 2025 දක්වා වසර 5 තුළදී මෙම ව්‍යාපෘතියේ සියල්ල කඩිනමින් අවසන් කිරීමට නම්
භෞතික මාර්ග සැකසුම් හා ඉදිකිරීම් සඳහා සාමාන්‍යයෙන් වසරකට ඇ.ඩො. මිලියන 870
මුදලක් හෙවත් රුපියල් බිලියන 157 ක මුදලක් ආයෝජනය කිරීමට රජයට සිදු වනු ඇත.
කෙසේ හෝ මංතීරු 4කින්
සමන්විත සහ අභ්‍යන්තර ගුවන් පාලම පහකින් ඉදිවූ කඩවත- කෙරවලපිටිය නව අධ්වේගී මාර්ගය
රටෙහි ආර්ථිකයට දැවැන්ත ශක්තියක් වනු ඇතැයි විශ්වාස කරමු.
